29/11/2013

KAVIAAR

De autobanden zakten diep weg in kaviaar. Het asfalt van Sotsji was vervangen door een zwarte laag van gerijpte steureitjes. Kaviaar als ondergrond voor een olympische route.
Het absurde beeld werd geschetst door een Russische opposant van president Poetin. De man is te zien in Putin’s Games, de documentaire die gisterenavond op het IDFA in première ging. Hij vertelde over de verspilling van geld rond de bouw van de accommodatie; een 45 kilometer lange weg kostte 8 miljard gekost, 150 miljoen per kilometer.
Welkom in schitterend Sotsji.
Volgens documentairemaker Alexander Gentelev hebben de winterspelen nu al 50 miljard gekost terwijl in 2010 in Vancouver maar 2,5 miljard is uitgegeven.
Als alles meezit – Sotsji blijkt helemaal geen winteroord - ligt de olympische zone in februari onder een laagje sneeuw. Sneeuw heeft de eigenschap de wereld mooier te maken dan hij is. Er zal gesproken worden van een feeërieke omgeving, een sprookjesland voor de sporters.
Maar Gentelev liet zich niet afleiden door gladde reisgidsteksten. De documentairemaker is onderzoeksjournalist. Hij probeerde te laten zien wat de komst van de Spelen doet met het stadje Sotsji en haar bewoners.
Het was een wonder dat hij de burgemeester van Sotsji zo gek kreeg om in de documentaire te figureren. De ijdele man wandelde door een mooi gebied en stelde vast dat de Spelen er voor het volk waren.
De montage kraakte de toeristische prietpraat van de burgemeester. In een volgende scene was de werkelijkheid gefilmd. De aangeslagen bevolking wees naar afgeschraapte plekken in het landschap. Daar hadden hun woningen gestaan. Een man: “Mijn nieuwe huis was bijna klaar. Alleen nog behangen en de vloer doen.”
Toen kwam de bulldozer van de gemeente.
Ik dacht terug aan China, waar honderden woningen op soortgelijke wijze moesten wijken voor de sportaccommodatie van de Olympische Spelen. Grote sportevenementen hebben een misselijkmakende achterkant. Het is speelterrein voor potentaten en ondernemers.
In de documentaire kwam Poetin op lange latten aangegleden op een gloednieuwe skipiste. Met een stalen gezicht meldde hij dat de bewoners uit de omgeving hier heerlijk konden sporten. Daarna nam hij plaats op een bankje. Poetin sloeg zijn armen om een paar kinderen heen, zoals alleen de groten uit de wereldgeschiedenis dat kunnen.
Putin’s Games toont de achterkant van de Spelen: Olympisch Sotsji is vol corruptie, vriendjespolitiek en intimidatie. De skischans is gebouwd in een gebied dat bekend staat om landverschuivingen en drijfzand.
Succes met de landing.
In februari worden sporters in transportbusjes naar hun wedstrijden gereden. Ze sluiten zich af van de wereld met hun koptelefoon. Slipgevaar. Kaviaar op de weg. De zwarte eitjes springen open. De banden verliezen hun grip.
Kaviaar is lekker spul maar het gaat sneller stinken dan je denkt.